Een herontwikkeling van de tweelingtorens op de Amsterdamse zuidas
Het multifunctionele project 2Amsterdam betreft de herontwikkeling van twee bestaande kantoortorens uit 1992, bekend als de Stibbe- en Akzo Nobeltoren op de Amsterdamse Zuidas. Naar het ontwerp van architectenbureau KCAP worden beide torens door J.P. van Eesteren ingrijpend verbouwd op basis van een Engineer & Build overeenkomst. Dit gebeurt in opdracht van Commerz Real en de ontwikkelaar Provast. VDNDP heeft de bouwkundige uitwerking van dit project op zich genomen voor de fases technisch ontwerp en uitvoeringsgereed ontwerp.
Wij hebben de volgende projectleden gevraagd om hun ervaringen over het project 2Amsterdam met ons te delen: Coert Verkuijl van KCAP, Frank Pijnappel en Ronald van Emst van J.P. van Eesteren en Don van Dasler, Mahmud Akkoc en Maxime Eindhoven van VDNDP.
Het onmogelijke mogelijk maken
Uniek aan dit project is uiteraard de locatie en het hergebruiken van een bestaande constructie, maar het creëren van de nieuwe, ondergrondse parkeergarage is echt een constructief hoogstandje. Allereerst worden rondom de kantoortoren damwanden geplaatst en kan er na het aanbrengen van een gel-injectielaag als bodemafsluiter, gegraven worden tot een diepte van elf meter waardoor de toren als een soort eilandje in de bouwput komt te staan. Zo wordt er ruimte gecreëerd voor een drielaagse parkeergarage. Frank Pijnappel: ‘In samenwerking met de geotechnisch adviseur hebben wij deze bouwmethodiek ontwikkeld om de parkeergarage mogelijk te maken. Dit is best spannend en uniek.’ Een ander bijzonder onderdeel van dit project is de gevel. De torens beschikken over een uitgesproken en kenmerkende gevel waarbij dezelfde gevelelementen telkens worden herhaald. Architect Coert Verkuijl legt uit: ‘Wij hebben gekozen voor een strakke en heldere gevel in één stijl om een ensemble te creëren. Door het complex in één ensemble samen te brengen valt het niet weg tussen de grotere complexen van Atrium en WTC.’
Bouw Informatie Modelling
Het project 2Amsterdam leent zich perfect voor BIM door de verschillende fases die door elkaar lopen, de complexiteit van het project, verschillende disciplines en de complexe installaties. Ronald van Emst, BIM-regisseur bij J.P. van Eesteren: ‘Alle partijen werken met dezelfde informatie en zien van elkaar wat er gebeurt, het moet voor iedereen inzichtelijk zijn, dat is ons doel.’ Om BIM goed te kunnen organiseren is voldoende communicatie essentieel, iets wat bij dit project uitstekend is gelukt. Er vond wekelijks een afstemmingsoverleg plaats waarin de bouwkundige, constructieve en installatietechnische 3D modellen worden uitgewisseld en afgestemd op elkaar. ‘Onze voorkeur gaat bij deze projecten in de fase technisch ontwerp en uitvoeringstechnisch ontwerp uit naar een uitwerkend bureau zoals VDNDP, omdat wij hier sneller mee kunnen schakelen en een betere invulling kunnen geven aan het model en de integrale uitwerking.’ Vertelt Frank Pijnappel, projectcoördinator engineering bij J.P. van Eesteren. ‘Als er een probleem gesignaleerd wordt, kan het van alle kanten bekeken worden. En met elkaar gezocht worden naar een oplossing.’ Maxime Eindhoven, bouwkundige bij VDNDP: ‘Tijdens het afstemmingsoverleg zijn alle opmerkingen direct verwerkt in het model. Zo bleef het model altijd kloppend en actueel.’
‘’Onze voorkeur gaat bij deze projecten in de fase technisch ontwerp en uitvoeringstechnisch ontwerp uit naar een uitwerkend bureau zoals VDNDP omdat wij hier sneller mee kunnen schakelen en een betere invulling kunnen geven aan het model en de integrale uitwerking.’’
Frank Pijnappel | J.P. van Eesteren
Duurzame maatregelen
Bij het ontwerp van 2Amsterdam zijn meerdere technische oplossingen doorgevoerd in het ontwerp die bijdragen aan de duurzaamheid van het gebouw en zorgen voor een fijne werkomgeving voor de werknemers. Zo wordt het dak van de kantoortoren voorzien van zonnepanelen en de gebouwen worden verwarmd en gekoeld door middel van warmte- en koudeopslag (WKO). Daarnaast is er gekozen voor behoud van het betonnen casco en efficiënte verlichting die zorgen voor een lager energieverbruik. Mahmud Akkoc, projectleider en BIM-manager bij VDNDP: ‘Bij de kantoortoren zorgt de glazen façade van het atrium voor veel daglicht waardoor er minimale verlichting nodig zal zijn in de lobby en op de galerijen achter de gevel. Daar waar het kan wordt ook gebruik gemaakt van ledverlichting.’ De gevel van beide torens beschikt over hoog isolerende en geluidswerende gevelelementen die gestandaardiseerd zijn. Zo zijn verschillende programma’s en indelingen mogelijk zonder verdere aanpassingen in de gevel. Door middel van deze duurzame maatregelen wordt er gestreefd naar het BREEAM Excellent duurzaamheidslabel voor de kantoortoren.
Samenwerken
De samenwerking tussen de verschillende partijen is prima verlopen. Mede door het wekelijkse contact tijdens het afstemmingsoverleg met de aannemer J.P. van Eesteren, constructeur RHDHV en installateur UNICA. Daar werden gericht technische oplossingen integraal bedacht en uitgewerkt. Architect Coert Verkuijl van KCAP kwam wel met een verbeterpunt als het gaat om de samenwerking. ‘Wij hebben relatief weinig gezien van jullie werk. Een intensievere samenwerking op alle vlakken was in mijn optiek beter geweest.’ Deze kanttekening van KCAP is begrijpelijk volgens Don van Dasler, senior projectleider bij VDNDP, omdat de architect toch wat meer op afstand komt te staan in deze contractvorm: ‘Aan het begin van het project heeft VDNDP samen met J.P. van Eesteren het contact gezocht met KCAP om de achtergrond van het project te leren begrijpen. In het verdere traject is op basis daarvan het project uitgewerkt. Voor een toekomstig samenwerking zou meer afstemming nog positiever kunnen werken. Beide partijen zijn van mening dat de uitwerking van het ontwerp goed door VDNDP is geïnterpreteerd.’
Het totale project omvat circa 40.000 m2 verdeeld over 19 lagen. In de westelijke toren komt een viersterrenhotel van keten Melia en deze toren wordt verhoogd met drie verdiepingen, zo ontstaat vanuit de skybar vrij uitzicht over Amsterdam. De oostelijke toren biedt opnieuw ruimte voor kantoren. Onder de bestaande gebouwen komt een parkeergarage en de omliggende buitenruimte vormt een semipublieke tuin. De torens worden met elkaar verbonden door middel van een glazen gevel, deze zogenoemde ‘plint’, de onderlaag van beide gebouwen, zorgt voor een verbinding tussen de twee torens en maakt het daarmee tot een fysiek geheel. Het project is in 2021 opgeleverd.
